Pop-art, nazywany również sztuką popularną, popular art i nowym realizmem, powstał jako reakcja na abstrakcjonistyczny konformizm. Choć rozpowszechnił się głównie w Stanach Zjednoczonych, ma europejskie początki.
Początki pop-artu
W połowie lat pięćdziesiątych po raz pierwszy nazwę pop umieścił na jednym ze swoich obrazów Ronald B. Kitaj, urodzony w Stanach Zjednoczonych artysta brytyjski. Od tego właśnie słowa, angielski krytyk Lawrence Alloway, stworzył nazwę dla nowego kierunku, tzw. sztuki popularnej. Za pierwszy wytwór pop-artu w Anglii uważa się collage Richarda Hamiltona. Za czołowego przedstawiciela pop-artu uznawany jest też w Anglii Eduardo Paolozzi. Z Anglii pop-art przedostał się do Paryża, gdzie działali m. in. Alain Jacquet i Cèsar Baldaccini. Właściwą ojczyzną sztuki popularnej okazały się Stany Zjednoczone. Działalność ruchu zapoczątkowali tam młodzi nowojorscy artyści z okolic Madison Avenue i Washington Square. W Ameryce do czołowych przedstawicieli kierunku zalicza się Jaspersa, Johnsa i Roberta Rauschenberga, Andy Warhola, Jima Dine’a, Roberta Indianę, Roya Lichtensteina, Toma Wasselmanna, Claesa Oldenburga, Edwarda Kienholza, George’a Segala i Jamesa Rosenquista.
Założenia pop-artu
Dzieła popular art to świadectwo kultury masowej, widzianej często w krzywym zwierciadle. We wszystkich działaniach sztuka pop stanowiła zaprzeczenie dotychczasowej dążności artystycznych. W pop-arcie obiekt jest prezentowany bezpośrednio, w formie niezmienionej. Zainteresowania twórców kierują się ku rzeczywistości opartej na konkretnych przedmiotach i obiektach. Z kulturą pop art wiąże się również zmiana postawy wobec przedmiotu. Nowa sztuka miała opierać się na zaakceptowaniu i włączeniu do środków artystycznego wyrazu masowo produkowanych przedmiotów. Pop-artyści chcieli, by każdy eksponowany przedmiot wzbudzał refleksje, obojętnie jaka ona miałaby być. W pop-arcie rozróżniano tematy pop, czyli motywy zaczerpnięte z gazet, telewizji, plakatów, filmów oraz technikę pop, czyli specyficzne sposoby przedstawienia sztuki: fotokopie, techniki reklamowe i drukarskie, komiks, kolaże, asamblaże, stosowanie szablonów itp.
Na podst.: Richardson T., Stangos Nikos (oprac.), Kierunki i tendencje sztuki nowoczesnej. Warszawa 1980.