Sztuka Egiptu to nie tylko potężne budowle i malowidła, z których możemy czerpać tak wiele informacji na temat życia w Kraju Faraonów. To również rzeźba, z której przykładami można się spotkać w wielu placówkach muzealnych oraz w czasie zwiedzania starożytnych budowli. Jaką rolę odgrywała rzeźba w sztuce starożytnego Egiptu? Jakie cechy są dla niej najbardziej charakterystyczne?
Przedstawienie człowieka w rzeźbie egipskiej
Rzeźba egipska wiele uwagi poświęcała człowiekowi, przy czym szczególnie istotne są tu przedstawienia faraonów. Człowiek przedstawiany był tu w dość charakterystyczny sposób. Pisarzy i urzędników przedstawiano w pozycji siedzącej, zazwyczaj ze skrzyżowanymi nogami, z kolei władców prezentowano jako osoby wyjątkowo dostojne, dumnie kroczące do przodu, lub zasiadające na tronach w taki sposób, który podkreślał ich potęgę oraz siłę. Cechą typową dla takich rzeźb jest to, iż nie wyrażają one żadnych emocji. Wzrok postaci uwiecznianych w takich dziełach jest utkwiony w przestrzeni, a z wyrazu ich twarzy trudno wywnioskować, w jakim nastroju są przedstawiani bohaterowie. Kolejną cechą, która wyróżnia egipską rzeźbę, jest frontalizm. Co to oznacza? Że większość egipskich posągów nadaje się do oglądania tylko z jednej strony.
Ciekawe przykłady egipskiej rzeźby
Dziełem sztuki, z którym Egipt kojarzony jest najczęściej, już dawno stał się Wielki Sfinks. Dzieło to znajduje się w Gizie, w sąsiedztwie słynnych piramid. Sfinks intryguje nie tylko swa lokalizacją, ale i formą. Ta potężna rzeźba, która przedstawia lwa z ludzką twarzą, wyrzeźbiona została w litej skale. I choć z czasem Sfinksy stały się motywem, do którego egipska sztuka odwoływała się bardzo chętnie, posąg z Gizy w dalszym ciągu robi największe wrażenie. Wśród licznych przedstawień faraonów wyróżnia się posąg Totmesa I, który przedstawia władcę w typowy, frontalny sposób. Faraon jest tu przedstawiony jako postać niezwykle dumna i dostojna, a jego potężna muskulatura ma podkreślać jego siłę.
Wiele wspaniałych posągów powstało w czasach Nowego Państwa. Dla tego okresu typowe są potężne posągi przedstawiające faraonów. Wśród najsłynniejszych rzeźb z czasów Nowego Państwa znajdują się 20-metrowe posągi Ramzesa II, które powstały w Abu Simbel, oraz niższe zaledwie o 2 metry Kolosy Memnona, które ustawiono w Tebach Zachodnich.
Rzeźba egipska jest najlepszym dowodem na to, jak bogata i różnorodna jest sztuka tego kraju. Egipt może się tu pochwalić wyjątkowymi dziełami, których podziwianie sprawia wiele radości nawet po wielu latach.